Ryzyka prawne ustawy o ochronie ludności: Niejasne obowiązki i brak gwarancji zwrotu kosztów

Sejm przyjął ustawę o ochronie ludności i obronie cywilnej, która wzbudza liczne kontrowersje – w szczególności wśród właścicieli nieruchomości i prawników. Przepisy zobowiązują właścicieli i zarządców budynków do kosztownych inwestycji, jak budowa schronów i dostosowanie obiektów do wymogów ochrony cywilnej, nie zapewniając przy tym pełnych gwarancji na zwrot poniesionych kosztów. Prof. Piotr Pałka, radca prawny, zauważa, że ryzyko obciążeń finansowych dla prywatnych podmiotów jest wysokie, a obowiązki te powinny, według ekspertów, spoczywać na państwie.

Decyzje administracyjne i niejasne zasady zwrotu kosztów

Ustawa pozwala organom administracyjnym, takim jak wojewodowie czy prezydenci miast, jednostronnie uznać budynek za „budowlę ochronną” na mocy decyzji administracyjnej. Decyzja ta może nałożyć na właścicieli nieruchomości liczne obowiązki, które obejmują adaptację budynków i ich utrzymanie w stanie gotowości na potrzeby obrony cywilnej. Profesor Pałka zwraca uwagę, że w ustawie brak jest mechanizmów, które zapewniałyby właścicielom zwrot wszystkich kosztów, co w praktyce może oznaczać jedynie częściową refundację.

Jednym z kluczowych zagrożeń jest sformułowanie „do 100% kosztów”, które, jak podkreśla prof. Pałka, może okazać się mylące, podobnie jak promocje „do 50%” – w rzeczywistości oznaczające zniżki dużo niższe. Związek Rewizyjny Spółdzielni Mieszkaniowych RP obliczył, że w przypadku jednej spółdzielni koszt takich przystosowań może sięgać nawet kilku milionów złotych, co wpłynęłoby bezpośrednio na wzrost opłat czynszowych dla mieszkańców.

Niejasności w przepisach a stanowisko MSWiA

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) uspokaja, twierdząc, że obawy o brak pełnego zwrotu są nieuzasadnione – zapewnia, że możliwe jest zawieranie indywidualnych umów, w których uzgadnia się finansowanie tych zobowiązań. Jednak ministerstwo jednocześnie przyznaje, że w sytuacjach wymagających ochrony ludności, organ państwowy może wydać decyzję nakładającą na właścicieli obowiązek przystosowania obiektów do nowych wymogów bez ich zgody.

Obciążenia finansowe w kontekście wyzwań geopolitycznych

Obowiązująca ustawa powstała w odpowiedzi na aktualne wyzwania geopolityczne, jednak nieprecyzyjne przepisy dotyczące zwrotu kosztów mogą w rzeczywistości spowodować poważne obciążenia dla prywatnych właścicieli nieruchomości.

Polecamy nasz najnowszy komentarz, gdzie wskazaliśmy m.in. na ryzyka prawne związane z ustawą o ochronie ludności w zakresie możliwości nakładania blizej nieokreślonych obowiazków na włascicieli oraz zarządców nieruchomości w zakresie dostosowania nieruchomości do wymogów ustawy bez równoczesnego zapewnienia finansowania dla takich działań CZYTAJ 

Od 25 września 2024 r. każda spółdzielnia mieszkaniowa w Polsce będzie zobowiązana do przestrzegania nowych przepisów wynikających z ustawy o ochronie sygnalistów. Ustawa ta, wprowadzona 14 czerwca 2024 r., wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937, mającą na celu ochronę osób zgłaszających nieprawidłowości, czyli tzw. sygnalistów.

Kogo dotyczy ustawa?

Nowe przepisy dotyczą zarówno spółdzielni, jak i innych podmiotów prywatnych oraz publicznych, które zatrudniają co najmniej 50 osób na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku. Obowiązek ten odnosi się do liczby zatrudnionych, niezależnie od formy zatrudnienia – uwzględnia zarówno pracowników etatowych, jak i osoby wykonujące prace na podstawie umów cywilnoprawnych. To oznacza, że spółdzielnie mieszkaniowe, które spełniają ten próg, będą musiały wdrożyć procedury wewnętrzne umożliwiające zgłaszanie nieprawidłowości.

Co oznacza to dla spółdzielni mieszkaniowych?

Spółdzielnie mieszkaniowe, jako podmioty prawne, będą musiały stworzyć wewnętrzne kanały zgłaszania nieprawidłowości, które zapewnią bezpieczeństwo sygnalistom. Procedury te mają umożliwić pracownikom, członkom zarządu czy współpracownikom informowanie o wszelkich naruszeniach prawa, z poszanowaniem ich anonimowości oraz ochroną przed działaniami odwetowymi. Warto podkreślić, że zgłoszenia mogą dotyczyć nie tylko przepisów krajowych, ale również unijnych, co czyni system zgłaszania bardzo szerokim.

Dlaczego to ważne?

Wprowadzenie systemu ochrony sygnalistów ma na celu nie tylko poprawę przestrzegania prawa, ale również zapobieganie nadużyciom oraz poprawę transparentności działań podmiotów. Dzięki odpowiedniej procedurze zgłaszania, osoby pracujące w spółdzielniach mogą informować o działaniach, które naruszają przepisy prawa, jednocześnie chroniąc swoje prawa jako sygnaliści. To ważny krok w stronę zwiększenia odpowiedzialności oraz uczciwości w zarządzaniu spółdzielniami mieszkaniowymi.

Co się stanie, jeśli spółdzielnia nie wdroży procedur?

Nieprzestrzeganie obowiązków wynikających z ustawy o ochronie sygnalistów może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych. Podmioty, które nie wdrożą wymaganych procedur, mogą być narażone na kary administracyjne, a także na odpowiedzialność cywilnoprawną. Dlatego ważne jest, aby zarządy spółdzielni jak najszybciej zapoznały się z przepisami i podjęły odpowiednie kroki w celu ich wdrożenia.

Jakie kroki należy podjąć?

Aby spełnić wymagania ustawy, spółdzielnie mieszkaniowe powinny w pierwszej kolejności:

1. Zweryfikować liczbę osób zatrudnionych na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku, aby ustalić, czy podlegają obowiązkowi wdrożenia procedur.
2. Opracować wewnętrzne procedury zgłaszania nieprawidłowości, które zapewnią poufność oraz ochronę sygnalistom.
3. Zorganizować szkolenia dla pracowników i zarządu, aby zapewnić im pełną wiedzę na temat nowych obowiązków i możliwości związanych z ustawą.
4. Monitorować bieżące zmiany prawne w zakresie ochrony sygnalistów, aby być na bieżąco z ewentualnymi nowelizacjami.

Podsumowanie

Nowa ustawa o ochronie sygnalistów nakłada istotne obowiązki na spółdzielnie mieszkaniowe, które muszą podjąć szybkie i skuteczne działania w celu jej wdrożenia. Odpowiednia procedura zgłaszania nieprawidłowości może nie tylko chronić sygnalistów, ale również przyczynić się do poprawy funkcjonowania całej spółdzielni, zwiększając jej przejrzystość oraz zaufanie członków i pracowników.

Jeśli potrzebujesz wsparcia w przygotowaniu odpowiednich procedur i wdrożeniu nowych obowiązków wynikających z ustawy, nasza kancelaria służy pomocą. Zapewniamy kompleksową obsługę prawną w tym zakresie, aby Twoja spółdzielnia mogła w pełni spełnić wymagania nowych przepisów.

Z przyjemnością informujemy, że nasza kancelaria została koordynatorem pierwszych w Polsce studiów podyplomowych dedykowanych specjalistycznej kadrze i organom spółdzielni mieszkaniowych. To wyjątkowa oferta skierowana do kadry kierowniczej i pracowników spółdzielni, jak również wszystkich osób, które chcą poszerzyć swoją wiedzę i kompetencje w zakresie efektywnego zarządzania spółdzielniami mieszkaniowymi.

O studiach

Studia podyplomowe „Profesjonalna Kadra i Organy Spółdzielni Mieszkaniowych” organizowane są przez Sopocką Akademię Nauk Stosowanych i mają na celu zwiększenie efektywności kadr spółdzielczych oraz stworzenie płaszczyzny wymiany doświadczeń między praktykami i ekspertami w tej dziedzinie. W ramach zajęć uczestnicy będą mieli okazję zdobyć wiedzę nie tylko z zakresu prawa, ale również zarządzania oraz najnowszych trendów w obsłudze spółdzielczej.

Wykłady prowadzone przez ekspertów

Jednym z kluczowych atutów tych studiów są zajęcia prowadzone przez profesjonalnych wykładowców i praktyków z wieloletnim doświadczeniem. Kierownikiem i koordynatorem kierunku jest prof. SANS dr Piotr Pałka, radca prawny z renomowanej Kancelarii DERC PAŁKA, specjalista w obsłudze prawnej spółdzielni mieszkaniowych. Jego bogate doświadczenie gwarantuje najwyższy poziom merytoryczny prowadzonych zajęć.

Gościnny wykład Przewodniczącego Parlamentarnego Zespołu ds. Spółdzielczości Mieszkaniowej

Dodatkową atrakcją będzie wykład gościnny Przewodniczącego Parlamentarnego Zespołu ds. Spółdzielczości Mieszkaniowej, Posła na Sejm RP, Pana Kamila Wnuka. To doskonała okazja, aby poznać najnowsze inicjatywy i plany związane z funkcjonowaniem spółdzielni w Polsce z perspektywy ustawodawczej. Pan Poseł podzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem, co bez wątpienia wzbogaci program studiów.

Wygodne formy płatności

Organizatorzy oferują elastyczne formy płatności – istnieje możliwość wyboru między roczną, semestralną lub ratalną opłatą za studia. Na starcie zrezygnowano z opłaty wpisowej, co czyni ofertę jeszcze bardziej atrakcyjną.

Dołącz do grona profesjonalistów

Nie przegap okazji, aby rozwijać swoje umiejętności i podnieść kwalifikacje! Studia te to wyjątkowa szansa na zdobycie specjalistycznej wiedzy, która pozwoli jeszcze efektywniej zarządzać spółdzielnią mieszkaniową.

Zapisz się już dziś i skorzystaj z promocyjnych warunków płatności!

Więcej informacji dostępnych jest na stronie Sopockiej Akademii Nauk Stosowanych – https://sopocka.edu.pl/